Τα δάση, που αποτελούν τη μισή περίπου έκταση του χωριού γύρω στα 5.000 στρέμματα, ανήκαν στην Κοινότητα μέχρι το 1958 κατοχυρωμένη απολύτως κατά τα ισχύοντα δίκαια στα μέσα του 19ου αιώνα. Οι χωριανοί καθόρισαν τη χρήση τους για κάθε κτηνοτροφική οικογένεια , λαμβάνοντας πρόνοια ακόμα και για όσους δικούς τους περίμεναν να μετοικήσουν στο χωριό τα αμέσως επόμενα χρόνια. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά στο βιβλίο του Δημήτριου Γκαβανά για το τι ίσχυε ως το 1912: "όλοι οι κάτοικοι, πρώτοι οικισταί και νεώτεροι, αποτελούν μέλη με ίσα δικαιώματα στα δάση, τας βοσκάς, το βγάλσιμον πετρών". Τα πράγματα άλλαξαν τη δεκαετία του 1920 με την έναρξη της εμπορευματοποίησης του ξύλου - κάρβουνου οπότε και εμφανίστηκαν οι πρώτες ιδιωτικοποιήσεις δασικών εκτάσεων και δικαστικές διαμάχες.

 

Ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός για το δασικό ζήτημα του Ροδοχωρίου αποτελεί η δικαστική απόφαση του Πρωτοδικείου Κοζάνης την 22αν Σεπτεμβρίου 1955 με αριθμό: 398 στην οποία αναγνωρίζει την Κοινότητα Ροδοχωρίου κύρια μίας δασικής έκτασης στη θέση Ξουνέρι ή Νταβαλίδικο εκτάσεως 1.500 παλαιών στρεμμάτων (περισσότερα από 2.000 σημερινά), κείμενης εντός της κτηματικής της περιοχής την οποία διεκδικούσε η γειτονική Κοινότητα Κυδωνιών. Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου αναφέρεται ότι: "...απεδείχθη ότι η επίδικος εν τη αγωγή δασική έκτασις μετά βοσκοτόπου γνωστή υπό την ονομασίαν Ξουνέρι ή Αγιονέρι ή Νταβαλίδικο, εκτάσεως 1.500 στρεμμάτων παλαιών σημερινών δε 2.000 περίπου ανήκε πράγματι επί Τουρκοκρατίας και δη προ του έτους 1850 εις την κατηγορίαν των εγκαταλελειμμένων γαιών (εραζίι μετρουκέ). Ειδικώτερον ο βοσκότοπος αυτής(επίδικου) είχεν αφεθεί από του έτους 1850 παρά του Τουρκικού Δημοσίου κατά τους όρους του περί γαιών Οθωμανικού νόμου εις την κοινήν χρήσιν της ολότητος των κατοίκων της εναγούσης Κοινότητος Ροδοχωρίου (πρώην Ραδοβίστι) υπέρ των οποίων ανέκαθεν και δη από του έτους τούτου είχε προορισθεί προς βόσκησιν..." και καταλήγει: "Δια ταύτα, αναγνωρίζει την ενάγουσαν Κοινότητα Ροδοχωρίου (πρώην Ραδοβίστι) κυρίαν της εν τη αγωγή και τω ιστορικώ της παρούσης αναφερομένης και περιγραφομένης δασικής εκτάσεως μετά βοσκοτόπου γνωστής υπό την επωνυμίας Ξουνέρι..."

 

Μετά την εξέλιξη αυτή, υπάρχει ακόμα ένα σημαντικό έγγραφο αγοραπωλησίας με το οποίο η Κοινότητα Κυδωνιών αγόρασε από την Κοινότητα Ροδοχωρίου μέρος της παραπάνω έκτασης στην τιμή των 107.000 δραχμών με ημερομηνία 19 Φεβρουαρίου 1959. Αποδεικνύεται δηλαδή στην πράξη και με την αναγνώριση του Δημοσίου ότι η Κοινότητα Ροδοχωρίου είχε στην κυριότητά της την παραπάνω δασική έκταση. Η έκταση που μεταβιβάστηκε ήταν περίπου 700 στρέμματα και σήμερα το δάσος αυτό αποτελεί περιουσία του Συλλόγου Κυδωνιωτών. Είναι σημαντικό να αναφερθεί επίσης το γεγονός ότι με τα χρήματα αυτά η Κοινότητα άνοιξε δρόμο προς Κυδωνιές, προφανώς για πρόσβαση στα παρθένα τότε κοινοτικά δάση.

 

Το έτος 1957 πραγματοποιείται ένα ιστορικά ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός το οποίο θα ανατρέψει τελείως το δασικό καθεστώς στο Ροδοχώρι όπως και σε ορισμένα ακόμα χωριά του Άνω Βοΐου. Σύμφωνα με την απόφαση 5757/27.12.1957 αρχίζει η αναγνώριση ιδιωτικών δασών με αποτέλεσμα το 1958 να έχουν εκδοθεί 75 αποφάσεις από το Υπουργείου Γεωργίας σε κατοίκους του χωριού, οι οποίοι πλέον είναι κύριοι συνολικής δασικής έκτασης 1.376 στρεμμάτων. Οι εκτάσεις αυτές δεν αγοράστηκαν αλλά παραχωρήθηκαν σε ιδιώτες μετά από απόφαση του Υπουργείου Γεωργίας και πιστοποιητικό του τότε προέδρου της Κοινότητας Ροδοχωρίου. Η απόφαση πάρθηκε από τον Υπουργό Γεωργίας Δ. Μανέντη και αφορούσε ορισμένα μονάχα χωριά της περιοχής. Άλλα χωριά που αναγνώρισαν ιδιωτικά δάση είναι το Κριμίνι, η Βουχωρίνα, το Πολυκάστανο και ο Χορηγός. Μεγάλες εκτάσεις με αιωνόβια δέντρα κόβονται για πρώτη φορά τη δεκαετία 1960-1970, η κοινοτική περιουσία δεν προστατεύεται, ιδιώτες δηλώνουν περισσότερα στρέμματα από την Κοινότητα, αριστεροί και οικονομικά αδύνατοι όπως επίσης ορισμένοι απόντες δεν παίρνουν τίτλο κυριότητας. Κυριαρχούν οι μεσάζοντες, οι οποίοι με τους ξυλέμπορους λεηλατούν τα κοινοτικά και κλέβουν λίγο ή πολύ τα ιδιωτικά δάση, αναγνωρισμένα ή μη. Η αναξιοπιστία, η αδικία και η συναλλαγή - και μάλιστα του κράτους - δικαιώνεται. Παρόμοια φαινόμενα παρατηρούνται και κατά τη δεύτερη περίοδο ξύλευσης (1980-1990) με σύμπραξη μεσαζόντων με ξυλέμπορους, καταπατήσεις κοινοτικών και ιδιωτικών δασών, συγκρούσεις, ρήξεις και επιδείνωση των ανθρώπινων σχέσεων.

 

Αποτέλεσμα όλης αυτής της πρωτόγνωρης κατάστασης ήταν να διαταραχθεί πλήρως το ιδιοκτησιακό καθεστώς της περιοχής. Η Κοινότητα, μοναδική κάτοχος της δασικής περιουσίας για εκατόν είκοσι χρόνια έχει σήμερα στην κατοχή της μονάχα έναν τίτλο για δύο δασοτεμάχια με συνολική έκταση 49 στρέμματα και το Δημοτικό Σχολείο Ροδοχωρίου δασική έκταση 89 στρεμμάτων τα οποία είχαν μάλιστα παραχωρηθεί από την Κοινότητα.

 

Σήμερα ολοκληρώνεται η τρίτη περίοδος ξύλευσης και ευτυχώς η κατάσταση δεν είναι η ίδια με αυτές των προηγούμενων ξυλεύσεων. Η αυστηροποίηση των νόμων σε συνδυασμό με τον καλύτερο έλεγχο που διενεργείται από το Δασαρχείο Τσοτυλίου και φυσικά με τη χρησιμοποίηση των νέων τεχνολογιών των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών και της Τηλεπισκόπησης, δεν επιτρέπει την εμφάνιση παράνομων και άδικων ενεργειών που στρέφονταν εναντίον και της κοινοτικής/δημόσιας περιουσίας. Ο κάθε ενδιαφερόμενος πλέον χρειάζεται να προσκομίσει στο δασαρχείο εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα σε προβολικό σύστημα ΕΓΣΑ’87 για την έκταση προς υλοτομία, μαζί με όλα τα απαραίτητα αποδεικτικά έγγραφα κυριότητας προκειμένου να δοθεί άδεια εισόδου στο δάσος για τα συνεργεία υλοτομίας και εξωδάσωσης των δασικών προϊόντων.

​

Από τη στιγμή που η δασική έκταση δεν ανήκει σε κάποιον ιδιώτη και η κοινοτική περιουσία του Ροδοχωρίου δεν προστατεύθηκε όπως όφειλε, αυτή θα ανήκει σήμερα στο ελληνικό δημόσιο και όχι στους κατοίκους του χωριού που τη διαχειριζόταν για τόσα χρόνια στο παρελθόν.

​

Ο Νίκος Καλογερόπουλος αγωνίστηκε περισσότερο από 30 χρόνια μαζί με ορισμένους συγχωριανούς προς την κατεύθυνση της ευαισθητοποίησης όλων των κατοίκων για τη διευθέτηση των δασών. Δυστυχώς όμως, τα ανθρώπινα πάθη και τα υψηλά εισοδήματα που έδιναν σε μερικούς η λεηλάτηση των κοινοτικών δασών είχε ως αποτέλεσμα να μην επιτευχθεί ο στόχος που ήθελε την Κοινότητα Ροδοχωρίου να έχει στην κατοχή της τη δασική έκταση που της ανήκει. Μία έκταση μεγάλης αξίας, ανανεώσιμη κάθε 20 χρόνια και χωρίς ιδιαίτερα έξοδα και φροντίδα που θα έδινε στην Κοινότητα την οικονομική άνεση να διατηρήσει και να αναδείξει ακόμα περισσότερο την ιδιαίτερη ομορφιά που είχε παλιότερα. Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε στην εργασία του Χρήστου Καλογερόπουλου, αφιερωμένη στη μνήμη του πατέρα του, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Διεπιστημονικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών. Κτηματολόγιο: Νομικές, Τεχνικές και Περιβαλλοντικές Διαστάσεις της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.